Από τη στιγμή που ο Zuckerberg ανακοίνωσε τη στρατηγική δέσμευση του κοινωνικού του δικτύου για το Metaverse, συμπεριλαμβανομένης της αλλαγής του ονόματός του από Facebook σε Meta, η ιδέα έχει γίνει viral με μικρές και μεγάλες εταιρείες να σχεδιάζουν πώς θα πηδήξουν στο άρμα που υπόσχεται να γίνει η επόμενη μεγάλη πλατφόρμα επικοινωνίας. Κάποιοι λένε ακόμη ότι το Metaverse θα δώσει τέλος στο διαδίκτυο όπως το ξέρουμε. Μεγάλα λόγια, αλλά να είστε σίγουροι ότι είμαστε ακόμα πολύ μακριά. Αν φτάσουμε ποτέ εκεί…
Η ανακοίνωση του Zuckerberg αντιμετωπίστηκε με περιέργεια και σκεπτικισμό, προκαλώντας την προφανή ερώτηση: “Τι ακριβώς είναι το metaverse;” Ακούγεται σαν μια τεχνολογία που μοιάζει με την εικονική πραγματικότητα και σίγουρα ενσωματώνει την εικονική πραγματικότητα, αλλά δεν είναι το ίδιο. Σε περίπτωση που έχετε χαθεί και λαμβάνοντας υπόψη ότι θα μας απασχολεί το metaverse για τους επόμενους μήνες, θα προσπαθήσουμε να αποσαφηνίσουμε κάποιες έννοιες που θα μας βοηθήσουν να το κατανοήσουμε.
Τι είναι το Metaverse;
Η ιδέα δεν είναι καινούργια, αν και σχετικά πρόσφατη. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στο μυθιστόρημα Snow Crash που δημοσιεύθηκε το 1992 από τον Neal Stephenson. Ένας τίτλος επιστημονικής φαντασίας που έγινε το πιο επιτυχημένο cyberpunk μυθιστόρημα της δεκαετίας του 1990 και το οποίο, εκτός από πλήθος στοιχείων που παραπέμπουν στο είδος, δεν απέφευγε τη φιλοσοφία, το χιούμορ, τη δράση και τις μαθηματικές και επιστημονικές έννοιες γύρω από τις νέες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένης της αναφοράς του όρου avatar ως εικόνα ενός ατόμου στο διαδίκτυο.
Η βασική πλοκή, αφορά έναν περίεργο ιό υπολογιστών, που διανέμεται ως ψευδοναρκωτικό και στερεί από τα θύματά του την ικανότητα να σκέφτονται δημιουργικά ή ανεξάρτητα και είναι ικανός να δρα τόσο στον πραγματικό όσο και στον εικονικό κόσμο, τον οποίο ο Stephenson αναφέρει αρχικά ως Metaverse. Στο μυθιστόρημα, το metaverse είναι ένας κοινόχρηστος εικονικός χώρος που χρησιμοποιεί την εικονική πραγματικότητα, την επαυξημένη πραγματικότητα, τα avatars και το διαδίκτυο. Η ιδέα που προτείνεται από το Facebook και άλλες μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας είναι πολύ παρόμοια, αν και με ορισμένες διαφορές. Για παράδειγμα, η Microsoft σκέφτεται κυρίως εταιρείες που θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε προσχεδιασμένους χώρους εργασίας (ή να δημιουργήσουν τους δικούς τους) από οποιαδήποτε συσκευή σε ένα μόνιμο ψηφιακό κόσμο, συνδεδεμένο με τον φυσικό κόσμο.
Ενώ τα έχουμε δει όλα αυτά σε δεκάδες μυθιστορήματα και ταινίες επιστημονικής φαντασίας, το πιο κοντινό πράγμα στο metaverse που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε ήταν το Second Life. Ένα κοινωνικό δίκτυο που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2003 ως ένας εικονικός κόσμος, όπου οι χρήστες είχαν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας σε ένα μέρος του κόσμου και οφέλη τόσο σε εικονικό όσο και σε πραγματικό νόμισμα. Μετά από ένα μεγάλο αρχικό hype, η χρήση του Second Life περιορίστηκε στο ελάχιστο, αλλά σίγουρα η ιδέα του δεν πέρασε απαρατήρητη στην ανάπτυξη νέων εικονικών κόσμων που ισχυρίζονται ότι είναι “επαναστατικοί”.
Metaverse VS Virtual Reality
Υπάρχουν ομοιότητες αλλά και διαφορές. Και το πρώτο και πιο αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ το Virtual Reality είναι σαφώς καθορισμένο και μπορεί να γίνει κατανοητό από οποιονδήποτε χρήστη, το metaverse δεν είναι, στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου καθορισμένο.
Ασαφείς περιγραφές. Σύμφωνα με τη Meta, το metaverse είναι “ένα ενσαρκωμένο διαδίκτυο όπου, αντί να βλέπετε απλώς περιεχόμενο, βρίσκεστε μέσα σε αυτό”. Μια πρόσφατη ανακοίνωση της Microsoft το περιέγραψε ως “έναν επίμονο ψηφιακό κόσμο που κατοικείται από ψηφιακά αντίγραφα ανθρώπων, τόπων και πραγμάτων”. Ασαφής, σε σύγκριση με την κατανόηση της εικονικής πραγματικότητας. Είναι επίσης πιθανό ότι ακόμη και οι ίδιες οι τεχνολογίες δεν έχουν να προσφέρουν έναν πλήρη ορισμό. Και είναι πιθανό ότι το metaverse δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια λέξη που περιγράφει τις τεχνολογικές καινοτομίες που έρχονται στο διαδίκτυο.
Το metaverse δεν ανήκει στο Facebook. Όσο κι αν ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ θέλει να είναι ο “βασιλιάς” του metaverse, έχει αλλάξει το όνομα του κοινωνικού δικτύου σε κάτι κοντά σε αυτό και επενδύει τα μέγιστα αξιοποιώντας προηγούμενες εξελίξεις όπως το Facebook Horizon, η υλοποίηση ενός τόσο φιλόδοξου σχεδίου θα είναι έργο πολλών και θα αφορά ολόκληρο τον κλάδο. Το έχουμε δει στην εικονική πραγματικότητα. Ως ιδιοκτήτης της Oculus, το Facebook παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή της, αλλά ταυτόχρονα είναι μόνο ένας παίκτης σε μια τεράστια βιομηχανία.
Το metaverse θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το VR. Μια άλλη διαφορά έγκειται στο μέγεθός του. Αν οι υπάρχοντες εικονικοί κόσμοι είναι περιορισμένοι σε μέγεθος, φαίνεται ότι το metaverse θα παρέχει πρόσβαση σε ολόκληρο το διαδίκτυο. Αναμένεται ότι οι χρήστες θα αναγνωρίζονται από προσωπικά άβαταρ, τα οποία θα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε εικονικές τοποθεσίες και επιπλέον, θα μπορούν να αγοράζουν ή να κατασκευάζουν εικονικά αντικείμενα και περιβάλλοντα, όπως τα NFTs.
Η πρόσβαση στο metaverse δεν θα γίνεται μόνο μέσω της εικονικής πραγματικότητας. Η πρόσβαση στο metaverse δεν θα περιορίζεται σε καμία περίπτωση σε VR Headsets και για παράδειγμα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν συσκευές επαυξημένης πραγματικότητας, οι οποίες, εκτός από την πρόσβαση σε αυτούς τους εικονικούς κόσμους, θα επιτρέπουν την προβολή τους στον πραγματικό κόσμο. Σε γενικές γραμμές, θα είναι προσβάσιμο με οποιαδήποτε συσκευή χρησιμοποιούμε σήμερα για πρόσβαση στο διαδίκτυο, είτε πρόκειται για smartphone είτε για υπολογιστή.
Metaverse, πιο επιτυχημένο από το Virtual Reality;
Παρά το γεγονός ότι προαναγγέλλεται ως μια μεγάλη επανάσταση, η εικονική πραγματικότητα έχει μέχρι στιγμής αποδειχθεί ένα ηχηρό φιάσκο. Οι προβλέψεις εσόδων που προέβλεπαν οι εταιρείες πριν από πέντε χρόνια ακούγονται σήμερα σαν ανοησίες. Μόνο η Oculus, η HTC και η Sony έχουν πουλήσει επιτυχημένες συσκευές και μάλιστα σε πολύ περιορισμένο αριθμό. Το κλείσιμο της πλατφόρμας DayDream VR από την Google ήταν ήδη μια προειδοποίηση και το γεγονός ότι μια εταιρεία όπως η Apple, δεν έχει εισέλθει σε αυτόν τον τομέα δίνει μια ιδέα της κατάστασης. Θα καταλήξει το metaverse με τον ίδιο τρόπο;
Η Meta δήλωσε ότι “το metaverse θα αποτελέσει μεγάλο μέρος του επόμενου κεφαλαίου στην εξέλιξη του διαδικτύου”. Απέχει πολύ από το να πιστεύουμε ότι θα αντικαταστήσει το σημερινό διαδίκτυο. Το Web3, ένα σύνολο τεχνολογιών που υπόσχεται να προσφέρει την καλύτερη έκδοση του Παγκόσμιου Ιστού, επιφέροντας σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο συνδεόμαστε και επικοινωνούμε, δημιουργώντας ένα αποκεντρωμένο διαδίκτυο που θα είναι προσβάσιμο σε όλους, ενώ θα σέβεται την ιδιωτικότητα και την ανωνυμία τους. Λίγη σχέση με το metaverse.
Όποιος άκουγε τον Zuckerberg στην παρουσίαση του Meta θα μπορούσε να σκεφτεί ότι το Metaverse θα ήταν διαθέσιμο άμεσα. Σίγουρα, υπάρχουν ήδη εικονικοί κόσμοι όπως το Second Life, αλλά η σύλληψή τους στην κλίμακα που περιγράφει το Facebook απέχει δεκαετίες, σύμφωνα με την Intel. Δεν υπάρχει σαφές ή καθορισμένο όριο για το πόση υπολογιστική ισχύ θα χρειαστεί το metaverse, αλλά σύμφωνα με τον ανώτερο αντιπρόεδρο της Intel, Raja Koduri, θα χρειαστούμε χίλιες φορές την υπολογιστική απόδοση των καλύτερων σημερινών εργαλείων.
Οι ρεαλιστικές αναπαραστάσεις των ανθρώπων και των περιβαλλόντων είναι μόνο ένα μέρος του παζλ και η δημιουργία των προτύπων που θα χρειαζόταν το metaverse για να λειτουργήσει ξεπερνά το πεδίο εφαρμογής της σημερινής τεχνολογίας. Και εκτός από το hardware, θα χρειαστούμε νέες αρχιτεκτονικές λογισμικού, αλγορίθμους και εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη (μερικές από αυτές τρομακτικές) για να τα καταφέρουμε.
